Kısa mesafe koşuları nedir, kısa mesafe koşularının teknikleri nelerdir, kısa mesafe koşuları nasıl yapılır, kısa mesafe koşularının kuralları nelerdir ?
Merhaba arkadaşlar. Yukarıda sorduğum soruların ayrıntılı cevaplarını, yani kısaca atletizmde kısa mesafe koşuları hakkında her şeyi bu yazıda bulabilirsiniz. Ayrıca yazının sonunda “kısa mesafe koşuları” videosunu izleyebilirsiniz.
Kısa Mesafe Koşusu (Sprint) Nedir
Kısa mesafe koşuları veya sprintler, atletizm yarışmalarında 60, 100, 200 ve 400 metre mesafelerinde yapılan koşuların genel adı. Bu mesafede koşan atletlere sprinter denir.
Bir sürat koşusu dört etaba ayrılır: çıkış, ivme kazanma, uzun adımlarla koşu ve bitiş. Hız koşularında parkur her koşucunun koşu süresince dışına çıkmaması gereken kulvarlara ayrılmıştır.
Önceleri hız koşucuları (kısa mesafe koşucuları) yarışa ayakta durarak başlarlardı. Çıkış takozları kullanarak çömelmiş durumda çıkış yapmaya 1884’ten sonra geçildi. Resmi müsabakalarda ilk kez 1930’da çıkış takozları kullanıldı.
Kısa mesafe koşularında yarışa tabanca atışıyla başlanır. Sprinterlar ilk 50-60 metrede 40 km/saat’ten fazla bir hıza ulaşırlar.
Kısa Mesafe Koşu Türleri
Kısa mesafe koşuları 4 kategoride yapılır. Bunlar;
- 60 metre
- 100 metre
- 200 metre
- 400 metre
şeklindedir.
60 metre: Genelde kapalı salonlarda koşulur. 60 metre, patlayıcı güç gerektiren, kısa zamanda maksimum hıza ulaşmayı gerektiren bir koşu kategorisidir.
100 metre : Kısa mesafe koşuları arasında en ilgi çeken kategoridir. En kısa sürede en yüksek hıza ulaşmayı gerektirir. Bu koşu türü de yine patlayıcı güç gerektiren, dayanıklılık gerektirmeyen bir kategöridir.
Erkekler için 1896’dan, kadınlar için ise 1928’den beri düzenlenmektedir.
200 metre: Bu koşu türü de yine 100 metrede olduğu gibi en kısa sürede maksimum hıza ulaşmayı gerektirir. Ancak 200 metre koşusunda maksimum hızı daha uzun süre koruma gerekliliği vardır.
400 metrelik bir pist üzerinde, yarış kavis ile başlayıp düz bir şekilde biter; bu sebeple sporcuların başarılı olabilmek için bazı teknikler öğrennmeleri gereklidir.
400 metre : Sürat koşularının en zoru ve yorucusudur. Dikkatli bir şekilde düzenlenmiş koşu ritmi bu yarışta hayati bir önem taşır, çünkü yaklaşık 30 saniye boyunca maksimum eforla koştuktan sonra, kaslarda hızı korumayı güçleştiren ve acılı hale getiren laktik asit oluşur.
1896 yılından beri erkekler için, 1964 yılından beri de kadınlar için yaz olimpiyatları kapsamına alınmıştır. Koşucular, parkur etrafında tam turu tamamlamaktadır. Her koşucu kulvar farkına göre belirlenen noktada yarışa başlar ve yalnızca kendi kulvarında kalır.
Resmi atletizm yarışmalarında yukarıda belirtilen mesafeler koşulur. Ancak bazı özel yarışmalarda 150, 300, 500 ve 600 metre şeklinde kısa mesafe koşuları da yapılmaktadır.
Kısa Mesafe Koşuları Kurallar
- Kısa mesafe koşularında yarışa tabanca atışıyla başlanır.
- Bütün sürat koşularında yarış boyunca, koşucular başladıkları kulvarlarda devam etmek zorundadırlar.
- Bir ya da daha fazla dönemeç içeren 200 ve 400 metre koşularında, her koşucunun aynı mesafeyi koşmasını sağlamak için, başlama kulvarları birbirinden mesafe farkıyla ayrılmıştır.
- 100 m.’den 800 m.’ye kadar olan yarışlarda koşucular yarışa, çömelmiş durumda bir ayak geride, öteki ayak çıkış çizgisinin hemen arkasında, el parmakları da yere değecek biçimde yerleşerek başlarlar.
- Sürat koşularında atletler, ıslanma ile şeffaflaşmayan atlet ve şortlar giymeli, numaralar kolayca görülebilecek büyüklükte sırta ve göğüse tutturulmuş olmalıdır.
- Yarışmacılardan birisinin hatalı çıkış yapması durumunda çıkış tekrarlanır. İki kez hatalı çıkış yapan atlet diskalifiye edilir. Pist yarışmalarında diskalifiye olan atlet, pisti hemen terk etmelidir. Hatalı çıkıştan sonra yarışmacılar, tabancanın yeniden ateşlenmesi ile geri çağrılır.
- Yarışmalarda dereceler elektronik kronometre ile saptanır. Bu kronometreler, yarışmayı başlatan tabancaya bağlanmıştır ve ateşleme ile kendiliğinden otomatik olarak çalışmaya başlar. Ayrıca ipi göğüsleyen atlet, saniyenin yüzde birini saptayabilen “Foto Finiş” aletiyle tespit edilir.
- Zaman, silahın ateşlenmesinden, atletin gövdesinin bitişe vardığı ana kadar geçen süre ölçülerek bulunur.
Saha ve Ekipman
Kısa mesafe koşuları atletizmin aletsiz yapılan branşlarından biridir. Atletlerin kullandıkları kıyafet ve koşu ayakkabısı dışında herhangi bir alet kullanılmaz.
Pist : Atletizm pisti futbol sahasının çevresine çizilir. Saha bölümüne en yakın kulvarların (iç kulvarların) uzunluğu 400 m’dir. Pistin kendisi yaklaşık 100’er metrelik iki düzlükle yine 100’er metrelik iki dönemeçten oluşur. Standart Pistte 8 kulvar bulunur; bunların her birinin genişliği 122 santimetredir.
Atletizm pistlerinde “tartan” denilen sentetik bir bileşik olan yapay zemin kullanılır.
Çıkış Takozu : Çıkış takozları, başlangıç çizgisinin hemen arkasına vidalanan, yarışmacının ayaklarını basarak ilk hızını almasını sağlayan genellikle metal bir alettir. Ayakların konduğu düz kısımlar, atletlerin tercihine göre ayarlanabilir.
Çıkış takozları ile çömelmiş durumda çıkış yapmaya 1894’ten sonra başlanmış olup, ilk kez 1930’da resmi yarışmalarda kullanılmıştır. Çıkış takozlarına, önemli yarışlarda yanlış çıkışları otomatik olarak saptayan elektronik bir mekanizma eklenir.
Kısa Mesafe Koşuları Dünya Rekorları
100 metre Rekorları
Erkeklerde :
- 9.58 Usain Bolt ( Jamaika) 16 Ağustos 2009 Dünya Şampiyonası Berlin, Almanya
Kadınlarda :
- 10.49 Florence Griffith Joyner (ABD) 16 Temmuz 1988 ABD Olimpiyat Seçmeleri Indianapolis, ABD
200 metre Rekorları
Erkeklerde :
- 19.19 Usain Bolt ( Jamaika) 20 Ağustos 2009 Dünya Şampiyonası Berlin, Almanya
Kadınlarda :
- 21.34 Florence Griffith Joyner (ABD) 29 Eylül 1988 Olimpiyat Oyunları Seul, Güney Kore
400 metre Rekorları
Erkeklerde :
- 43.18 Michael Johnson ( ABD) 26 Ağustos 1999 Dünya Şampiyonası Sevilla, İspanya
Kadınlarda :
- 47.60 Marita Koch (Doğu Almanya) 6 Ekim 1985 Dünya Kupası Canberra, Avustralya
Değerli arkadaşlar atletizmde kısa mesafe koşuları nı genel hatlarıyla anlatmaya çalıştım. Umarım faydalı bir yazı olmuştur. Bütün dallarıyla atletizm hakkında genel bilgi sahibi olmak isterseniz “Atletizm Nedir” yazıma göz atabilirsiniz.
Diğer spor branşları için buradan Spor eğitim kategorisine ulaşabilirsiniz. Bu spor hakkında daha ayrıntılı bilgi edinmek istiyorsanız buradan Türkiye Atletizm Federasyonu resmi sitesini ziyaret edebilirsiniz.
Görüş ve önerilerinizi yorumlar kısmına yazarak katkıda bulunabilirsiniz. Başka yazılarda buluşmak dileğiyle…
Şu yazılara da göz atabilirsiniz.