Basketbol nasıl oynanır, basketbol kuralları nelerdir, basketbol kaç kişi ile oynanır …!!!???
Değerli arkadaşlar bu yazımda sizlere basketbol oyun kuralları, saha ölçüleri ve nasıl oynandığı hakkında kısaca bilgiler sundum. Teknik terimlere boğulmadan basketbolu oynayabilmeniz için yeterli bir yazı. Ayrıca yazının sonunda videoyu izleyebilirsiniz. Ya da direk buradan.
Basketbol Dünya üzerinde en çok oynanan profesyonel spor dallarından biridir. Kendine has bir çok kuralı olan bu spor branşını bu yazımda ben sizlere kısaca özetleyeceğim.
İçerik
Basketbol Nedir
Kısaca tanımlayacak olursak basketbol, 15 metreye 28 metrelik bir alan içerisinde 5 kişiden oluşan iki takım tarafından elle oynanan ve topun karşı tarafın potasından geçirilmesiyle sayı elde edilen bir spor dalıdır.
Basketbol Saha Ölçüleri
Basketbol sahası 28 metre uzunluğunda, 15 metre genişliğinde dikdörtgen bir alandır. Bu alanın kısa kenarlarında potalar (çember/sepet) bulunur. Potaların yerden yüksekliği 3,05 metredir. (305 cm)
Basketbol Topu
Basketbol topunun çevresi 75-78 cm, çapı 12,3 cm ve ağırlığı 600-650 gram olarak belirlenmiştir.
Basketbolda Bazı Terimler
Basket (Sepet) : Topun çemberden geçirilerek sayı kazanılması.
Dribling: Topu sektirerek istenilen yöne doğru sürmek.
Smaç : Potaya doğru koşup zıplayarak elindeki topu yakın mesafeden sertçe potaya geçirme tekniğidir.
Steps : Bir oyuncunun elinde top olduğu halde topu yere vurmadan 1 adımdan fazla yürümesi, hatalı yürüme.
Blok : Savunma oyuncusu tarafından hücum oyuncusunun sayı yapmasını potaya yakın bir mesafede engelleme hareketi.
Turnike : Topu tutup iki adım attıktan sonra üçüncü adımda topu çembere gönderme şeklinde yapılan tekniğe verilen ad.
Şut : Oyuncunun topu herhangi bir şekilde eliyle çemberden geçirmek için potaya yollama hareketi.
Pivot Ayağı : Tek ayağı hareket ettirirken diğerini sabit tutup hareket ettirmemek. Yerden kalkmayan ayak pivot ayağıdır.
Beş Saniye Kuralı : Topu tutan oyuncunun beş saniye içinde pas vermemesi, şut atmaması, topu sektirmemesi veya sürmemesi sonucu oluşan kural hatası.
Teknik Faul : Oyuncuların kural ihlal etmeleri sonucu verilen ceza.
Basketbol Oyun Kuralları (Kısaca)
- Takımlar 5 as, 7 yedek oyuncudan oluşur
- 10’ar dakikalık dört periyot üzerinden oynanır. Toplam süre 40 dakikadır. Ancak topun oyunda olmadığı durumlarda süre durdurulur.
- Oyunun normal süresi berabere biterse 5 dakikalık uzatma periyodu oynanır.
- Müsabakada hücumu oynayan taraf kendi yarı sahasını 8 saniyede geçmelidir ve toplam 24 saniye içerisinde hücumunu bitirmelidir. Bu süreler aşıldığı takdirde top rakip takıma geçer.
- Takımların ilk üç periyotta birer, dördüncü periyotta ise ikişer mola hakları vardır. Maç uzatmaya giderse yine birer mola hakkı vardır. Molalar bir dakikadır.
- 2. periyotla 3.periyot arasında 15 dakikalık devre arası vardır.
- Bir oyuncu top sürerken, topu eline alarak durdurursa, tekrar top sürme şansına sahip değildir; topu istediği yöne ve kişiye pas ya da şut atmak zorundadır.
- Bir oyuncu top kendisindeyken sahayı belirleyen çizgiye temas eder veya çizginin dışına çıkarsa top rakip takıma geçer. Ancak top yere değmeksizin saha dışındayken oyuncu saha çizgileri içinden topu çevirebilirse oyun devam eder.
- Basketbol maçlarında sınırsız oyuncu değişikliği yapılabilir; eğer oyuncu faul limitini doldurmamışsa tekrar tekrar oyuna girebilir.
- Oyuncuların beş faul yapma hakkı vardır ve beş faulü geçen oyuncular oyundan alınır ve bir daha oyuna giremezler. Oyuncuların bir periyotta yaptıkları toplam faul sayısı 4 ü geçerse, bundan sonraki bütün faullerde rakip takım serbest atış kullanır.
- Üç sayı çizgisi içinden yapılan sayılar 2, dışından yapılan sayılar 3 sayı olarak kabul edilir. Serbest atışlar birer sayıdır.
- Topa sadece elle dokunulabilir. Bunun dışında ayakla vurmak, bacağın herhangi bir yeriyle dokunmak yasaktır; ancak istem dışı değmişse oyun devam eder.
- Bir oyuncu istemsiz bir şekilde kendi potasına sayı yaparsa bu sayı iki sayı olarak değerlendirilir ve rakip takımın kaptanına yazılır; fakat oyuncu bilerek kendi çemberine sayı atarsa bu sayı geçersiz olarak kabul edilir.
- Topu çembere tersten atmak kural ihlalidir.
- Birinci periyot hava atışıyla başlar, diğer periyotlarda hakem masasının karşısındaki kenar çizgisinde oyuna başlanır.
- Teknik ve sportmenlik dışı faullerde de top oyuna hakem masasının karşısındaki kenar çizgisinde girer.
Basketbolda Cezalar
- Kural ihlali yapıldığında top rakip takıma verilir.
- Faul yapıldığında ise faul yapan takımın faul sayısı dolmamışsa, oyuncunun faul sayısı artar ve top rakip takıma verilir. Takımın faul sayısı dolmuşsa serbest atışla cezalandırılır.
- Oyuncu şut ya da turnike gibi sayıya yönelik pozisyondayken faul yapılırsa takım sayısının dolmasına bakılmaksızın serbest atışla cezalandırılır.
- Üç sayılık atış sırasında faul yapılırsa üç serbest atış, iki sayılık atış sırasında yapılırsa iki serbest atış hakkı verilir.
- Ayrıca faul yapılan pozisyon sayıyla sonuçlanmışsa hem sayı verilir hem de serbest atış hakkı verilir.
- Sert ve sportmenlik dışı faullerde hakem oyuncuyu oyundan atma cezası verebilir.
Hakemler
Basketbol maçları bir başhakem ve 1 ya da 2 yardımcı hakem tarafından yönetilir. Onlara masa görevlileri ve varsa, teknikkomiser yardımcı olur.
Masa görevlileri; sayı görevlisi, yardımcı sayı görevlisi, süre görevlisi ve şut saati görevlisinden oluşur.
Değerli arkadaşlar basketbol oyun kurallarını kısaca, genel hatlarıyla ve teknik terimlere boğmadan anlatmaya çalıştım. Umarım faydalı bir yazı olmuştur. Ayrıntılı bilgi sahibi olmak isterseniz buradan Türkiye Basketbol Federasyonu resmi sitesini ziyaret edebilirsiniz. Görüş ve önerilerinizi yorumlar kısmına yazarak katkıda bulunabilirsiniz. Başka yazılarda buluşmak dileğiyle…