Çivisiz cami. Tarihi Bilen Köyü Camii, Çivisiz ahşap yığma tarzda olması ve mahalli özellikleri bünyesinde barındıran yapısıyla dikkat çeken özel bir eserdir.
Hemşin ilçesine bağlı Bilen eski adıyla Tepan Köyünde bulunan eserin yapılış tarihi tam olarak bilinmemekle birlikte 18 Yüzyıl’da yapıldığı tahmin edilmektedir.
Bilen Köyü Camii Nerede
İlçe dışında gelip ziyaret etmek isteyenler için kısaca tarif edeyim.
Hemşin ilçesi Rize’nin 56 km güneydoğusunda bulunur. Pazar’dan Hemşin deresi boyunca 18 km Kaçkarlara doğru tırmanırsanız Hemşin’e ulaşırsınız. Bir de Çamlıhemşin var. Karıştırmayın. Orası başka bir ilçe. Rizeliler bile karıştırıyor bazen 🙂
Hemşin’e ulaştıktan sonra yaklaşık üç buçuk km daha devam etmeniz gerekiyor. Transit geçiyorsunuz Hemşin’i. iki buçuk km sonra köprüden Bilen Köyü’ne yol ayrılıyor. Tabela var zaten görürsünüz.
Köprüden sonra biraz yokuş tırmanınca göreceksiniz çivisiz camiyi.
Tarihi Caminin (Çivisiz Ahşap Cami) Mimari Özellikleri
Cami, batı kapısı üzerindeki yazıdan da anlaşıldığına göre bu günkü görünümünü 1980 1894 yılında yapılan bir onarım ile almıştır ve bu tarihte giriş kısmına bir takım bölümler eklenmiştir.
Ahşap Cami, iki katlı olup alt kat kısmen ahşap duvarlı olarak inşa edilmiş medrese bölümüdür. Bu katta iki bölümlü bir dershane ve 1 ocak odası bulunmaktadır.
Dershanede taş ocaklar, eski sıra ve kürsü parçaları mevcuttur. Güneybatıda bulunan ocağı bulunan oda hocaya aittir. Caminin kuzeybatısında hayat kısmı bulunur.
Üst katı ise ahşaptan inşa edilmiştir. çatısı düz çatı olup üzeri kiremit ile örtülmüştür. Ahşap caminin minaresi bulunmamaktadır.
Caminin giriş katındaki ve minberdeki işlemeler tarihi özellikler taşımaktadır. Geometrik ve bitkisel motifler balkonları çevrelemektedir.
Harim kısmına ahşap oymalı bir kapı ile girilir. Giriş bölümünün üzerinde yer alan müezzinlik mahfili “U” planlı olup yanlarda kıble duvarına kadar uzanır.
Doğu taraftaki ahşap ayakların farklılığı ve mahfil uzantısının geniş olması, bu kısmın sonradan ilave edildiğini göstermektedir. Köyün yaşlı insanları da caminin genişletildiğinden bahsetmektedir. Günümüzde Büyük bir kısmı boya altında kalmış olmasına rağmen çok iyi bir ağaç işçiliği olduğu da görülmektedir.
Caminin toplam arsa alanı 100 metrekare olup iç alanı 40 metrekaredir. Son cemaat yeri bulunmamaktadır.
Cami Kültür ve Turizm Bakanlığı taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları yüksek kurulunun 11.10.1984 tarihli kararıyla, gerekli taşınmaz kültür varlığı olarak koruma altına alınmıştır.
2013-2014 yıllarında DOKA (Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı) tarafından “Ecdat Hatırası Tarihi Bilen Köyü Camii Restorasyonu Projesi” kapsamında aslına uygun olarak restore edilmiştir.
